Όλα για τη μητέρα μου: Άρωμα Αλμοδόβαρ στο Ακροπόλ
ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ
Μια τραβεστί, μια έγκυος καλόγρια με AIDS, ένας τρανσέξουαλ πατέρας, μια λεσβία ντίβα του θεάτρου και ακόμη αρκετοί ασυνήθιστοι ήρωες συνθέτουν το σύμπαν της πολυβραβευμένης –και με Όσκαρ– ταινίας του Πέδρο Αλμοδόβαρ «Όλα για τη μητέρα μου». Στο Ακροπόλ ο Πέτρος Ζούλιας σκηνοθετεί έναν πρώτης τάξεως θίασο στη θεατρική μεταφορά αυτού του ύμνου στη γυναίκα και μας κάνει να προσδοκούμε μία από τις πιο συγκινητικές παραστάσεις της χρονιάς.
H Κατερίνα Λέχου… τραβεστί; Η γνωστή ηθοποιός θα ερμηνεύσει την Αγράδο, μια πολύ πνευματώδη ιερόδουλη. Η Νένα Μεντή, πάλι, θα είναι η Ούμα Ρόχο, η μεγάλη πρωταγωνίστρια του θεάτρου που διατηρεί κρυφή ερωτική σχέση με τη νεαρή και μπλεγμένη στα ναρκωτικά συμπρωταγωνίστριά της – σε αυτόν το ρόλο η Άννα Μονογιού. Όπως ίσως θυμάστε και από την ταινία του Πέδρο Αλμοδόβαρ, το «Όλα για τη μητέρα μου» ξεκινά με ένα τραγικό συμβάν: ο Εστεμπάν, ο γιος της Μανουέλα, την οποία ερμηνεύει η Μαρίνα Ψάλτη, σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα την ώρα που κυνηγά την ντίβα Ούμα Ρόχο για να του δώσει ένα αυτόγραφο. Με αυτήν τη σκηνή ο Αλμοδόβαρ αποτίνει φόρο τιμής σε μια άλλη θρυλική ταινία, τη «Νύχτα Πρεμιέρας» του Τζον Κασσαβέτη. Ούτως ή άλλως, το «Όλα για τη μητέρα μου» βρίθει αναφορών στην ιστορία του κινηματογράφου. ο ίδιος ο τίτλος είναι παράφραση της εμβληματικής ταινίας του 1950 «Όλα για την Εύα». Για να πιάσουμε όμως ξανά το νήμα της υπόθεσης: στην προσπάθειά της να αναμετρηθεί με το πένθος από το χαμό του γιου της, η Μανουέλα αποφασίζει να βρει ύστερα από χρόνια τον πατέρα του με τον οποίο χώρισαν πριν από τη γέννησή του και ο οποίος μετά την αλλαγή φύλου ονομάζεται πλέον… Λόλα (Κώστας Κάππας ). Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης της Λόλα η Μανουέλα θα συναντήσει, μεταξύ άλλων, τη Ρόζα, μια νεαρή οροθετική καλόγρια – στην ταινία έπαιζε το ρόλο η Πενέλοπε Κρουζ και στην παράσταση τον επωμίζεται η Γωγώ Μπρέμπου.
Όλα αυτά τα ωραία και παράδοξα τα χρωστάμε στον δαιμόνιο κινηματογραφιστή Πέδρο Αλμοδόβαρ και στην –ίσως πιο ώριμη– ταινία του «Όλα για τη μητέρα μου». Όπως σημείωνε το 1999 και ο κριτικός κινηματογράφου του «α» Μπάμπης Ακτσόγλου: «Ο Αλμοδόβαρ μιλά για τη γυναίκα και την έννοια της μητρότητας πολύ καλύτερα απ’ όποια γυναίκα σκηνοθέτιδα. Για όσους συνέδεσαν το όνομά του με το κιτς, την γκέι κουλτούρα, την Ισπανία του μεταμοντερνισμού, την προκλητικότητα της μοβίδα (του κινήματος στο οποίο ανήκουν οι πρώτες ταινίες του Αλμοδόβαρ ), το εξεζητημένο, το υπερβολικό, θα βρουν όλα αυτά τα στοιχεία στο “Όλα για τη μητέρα μου”: τίποτα φαινομενικά πιο υπερβολικό από ένα φιλμικό σύμπαν όπου συναντάμε μια έγκυο καλόγρια με AIDS, μια ντίβα του θεάτρου που έχει προβλήματα στην ερωτική της σχέση με τη συμπρωταγωνίστριά της, μια τραβεστί πόρνη κι έναν τρανσέξουαλ πατέρα. Και όμως αυτοί οι εξεζητημένοι χαρακτήρες είναι οργανικά ενσωματωμένοι σε μια μελοδραματική μυθοπλασία, που αποτελεί τον ωραιότερο κινηματογραφικό ύμνο για τη γυναίκα. τη γυναίκα που κλαίει, τη γυναίκα μητέρα, τη γυναίκα ηθοποιό, αλλά κυρίως τη γυναίκα που είναι στη φύση της να κάνει την ηθοποιό, αφού η ζωή της είναι μια ατελείωτη προσποίηση (με τη θετική έννοια του όρου ) στο παλκοσένικο της πραγματικότητας».
Σε ένα παλκοσένικο στήνει την παράστασή του και ο σκηνοθέτης Πέτρος Ζούλιας, αξιοποιώντας το εύρημα του θεάτρου μέσα στο θέατρο και καλώντας μας να δούμε μια παράσταση μέσα στην παράσταση. Όλη η δράση εκτυλίσσεται μέσα ή γύρω από το θέατρο στο οποίο η Ούμα Ρόχο ερμηνεύει την Μπλανς Ντιμπουά, την κεντρική ηρωίδα από το «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς – και μία θεατρική αναφορά του Αλμοδόβαρ! Εκεί θα δούμε να παρελαύνουν οι ήρωες του αλμοδοβαρικού σύμπαντος, όλοι τους αντισυμβατικοί, αλλά φοβερά οικείοι, με έναν τρόπο παράδοξο. Γιατί όπως επισημαίνει και ο Πέτρος Ζούλιας: «Όλοι είμαστε όλα. Και όλα μπορούν να συμβούν. Σε αυτήν την αποδοχή μάς οδηγεί ο πάντα καυστικός κι επίκαιρος Ισπανός δημιουργός…»
«Δεν υπάρχει πιο όμορφο θέαμα από μια δακρυσμένη γυναίκα», έχει πει ο Πέδρο Αλμοδόβαρ και στο «Όλα για τη μητέρα μου» καταγράφει ιστορίες γυναικών, αφοσιωμένων μητέρων κι ερωμένων, αντρών που θέλησαν να γίνουν γυναίκες αλλά και γυναικών που αγάπησαν άλλες γυναίκες. Αυτό το ξέφρενο και βαθιά υπαρξιακό κωμικό μελόδραμα, το οποίο απέσπασε –μεταξύ πολλών άλλων διακρίσεων– το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και το οικουμενικό βραβείο στο Φεστιβάλ Κανών, μεταφέρεται στη σκηνή σε διασκευή του Σάμιουελ Άνταμσον, η οποία έχει ήδη παρουσιαστεί με επιτυχία στο εξωτερικό. Μολονότι υπάρχουν κάποιες διαφορές από την ταινία, ο Άνταμσον διατηρεί ακέραιο τόσο το δραματικό της πυρήνα όσο και τις αλμοδοβαρικές αγωνίες: την αναζήτηση ταυτότητας, φύλου, θρησκείας, πίστης και λόγου ύπαρξης.
