Ο Wieland Speck είναι ο διευθυντής του Panorama της Berlinale από το 1992.
 
Ο Speck γεννήθηκε στο Freiburg της Γερμανίας το 1951 και μένει στο Βερολίνο από το 1972. Έχει σπουδάσει Γερμανική Λογοτεχνία, Θέατρο και εθνολογία στο Freie Universität του Βερολίνου. Μετά ξεκίνησε να δουλεύει με video και με άλλα project και δούλεψε και ως κειμενογράφος και εκδότης. Στην δουλειά του πάντα επικεντρώνεται στον άντρα και στην ομοφυλόφιλοφιλική ταυτότητα.

Παράλληλα έχει δουλέψει και σαν ηθοποιός με πολλούς καταξιωμένους σκηνοθέτες όπως τους David Hemmings, Robert van Ackeren, Ulrike Ottinger, και Ian Pringle. Για πολλά χρόνια ήταν ο διαχειριστής ενός art house κινηματογράφου στο Kreuzberg. Ως σκηνοθέτης ο Wieland Speck ξεκίνησε με διάφορα ντοκυμαντέρ. Από το 1979 μέχρι το  1981 κάνει σπουδές κινηματογράφου στο San Francisco Art Institute. Έχει στο ενεργητικό του πολλές κινηματογραφικές παραγωγές και είναι υπεύθυνος του Filmhaus Berlin, του Filmbüro Baden-Württemberg, και του Berlin European Short Film Festival. Επίσης έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια και κινηματογραφικά ινστιτούτα. Ο Wieland Speck έχει επίσης υπάρξει μέλος και σε πολυάριθμες επιτροπές κριτών σε διεθνή φεστιβάλ.

Από το 1982 ο Wieland Speck δουλεύει για το τμήμα Panorama του Berlin International Film Festival. Την περίοδο 1982 – 1992 είναι βοηθός του πρώην προγραμματιστή του Panorama, τον Manfred Salzgeber, και είναι υπεύθυνος για τα καλλιτεχνικά και οργανωτικά τμήματα. Το 1992 ο Wieland Speck χρήζεται διευθυντής του Panorama.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Θέση για όλους

Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ

Τι δουλειά έχει σ' ένα «μικρό» ελληνικό γκέι κινηματογραφικό φεστιβάλ ο Βίλαντ Σπεκ; Οσοι γνωρίζουν τον πρόεδρο του «Πανοράματος» Βερολίνου, του δημοφιλούς τμήματος της Μπερλινάλε, ξέρουν πως αυτός είναι ο φυσικός του χώρος. Κι όχι μόνο γιατί ο Σπεκ είναι αυτό που έξω ονομάζουν «out and proud gay», δηλαδή δηλώνει ανοιχτά τις σεξουαλικές του προτιμήσεις, αλλά, κυρίως, επειδή το όνομά του, εκτός από τις πρωτοποριακές επιλογές του «Πανοράματος», έχει συνδεθεί απόλυτα και με τα διάσημα βραβεία «Τέντι», τα γκέι δηλαδή βραβεία του έγκυρου φεστιβάλ της γερμανικής πρωτεύουσας.

Να, λοιπόν, γιατί η Μαρία Σάιμπερ, που διοργανώνει από την ερχόμενη Παρασκευή ως τις 27 του μηνός στο «Τριανόν» το «Outview» (2ο Athens International Gay and Lesbian Film Festival), τον κάλεσε να παρουσιάσει μια παλιότερη ταινία του, το «Westler». Γιατί ο 57χρονος Σπεκ έχει και δύο μεγάλου μήκους ταινίες στο ενεργητικό του.

Το «Westler», λέει ο ίδιος, «είναι μια αληθινή ερωτική ιστορία μεταξύ ενός άντρα από το Δυτικό Βερολίνο κι ενός από το Ανατολικό, το '80. Ανάμεσά τους μπαίνει το Τείχος. Μόνο ο Δυτικός μπορεί να επισκεφθεί τον Ανατολικό. Και μόνο μέχρι τα μεσάνυχτα. Δεν μπορούσαν να περάσουν ούτε μια νύχτα μαζί. Ο μόνος τρόπος ήταν να ταξιδέψουν στην Πράγα. Κάναμε παράνομα γυρίσματα στο Ανατολικό Βερολίνο».

Βραβείο-πρόβλημα

Στο εν λόγω φεστιβάλ, βέβαια, θα δούμε και πολύ πιο πρόσφατες ταινίες, κάποιες μάλιστα από τη φετινή σοδειά της Μπερλινάλε. Ανάμεσά τους το ντοκιμαντέρ από το Ιράν «Be like others» με θέμα την απαγόρευση της ομοφυλοφιλίας σ' αυτή τη χώρα, με την ποινή του θανάτου. Σύμφωνα με την ταινία, στο Ιράν οι αρχές εξαναγκάζουν τους ομοφυλόφιλους να προχωρήσουν σε διορθωτική αλλαγή φύλου ώστε να υπάρχουν μόνο άντρες και γυναίκες. Θέλουν δεν θέλουν ευνουχίζονται και στη συνέχεια ζουν εκεί ως γυναίκες: με μαντίλα φυσικά...

Ομως το φετινό βραβείο Τέντι κέρδισε μια άλλη ταινία: το «Football uncovered» με θέμα την απαγόρευση του ποδοσφαίρου στο Ιράν για τις γυναίκες και το πώς κατόρθωσε, τελικά, μια γυναικεία ομάδα να παίξει φιλικό αγώνα με μια γερμανική σε ιρανικό έδαφος. Εξαιρετική η ταινία, αλλά η θεματολογία δεν ήταν γκέι, εξ ου και δημιουργήθηκε σάλος...

- Κύριε Σπεκ, η επιλογή αυτή μοιάζει λίγο παράξενη, δεδομένου πως οι ίδιοι οι δημιουργοί ήταν εξ αρχής απρόθυμοι να συμμετάσχουν στα βραβεία υποστηρίζοντας πως το θέμα είναι άσχετο.

«Κι εγώ δεν έχω απάντηση. Ρώτησα μάλιστα: "Μα αυτή η ταινία δεν είναι για λεσβίες". Και μου απάντησαν: "Είναι όμως οι μισές από τις γερμανίδες παίκτριες". "Ναι, αλλά αυτό δεν φαίνεται στην ταινία", τους είπα. Μάλιστα τα κορίτσια από την Τεχεράνη που εμφανίζονται, είχαν δηλώσει πως αν τυχόν η ταινία αυτή πάρει ένα γκέι βραβείο θα έχουν τεράστια προβλήματα στη χώρα τους. Αλλά αυτοί επέμεναν. Κι όταν, τελικά, βραβεύτηκε το φιλμ ήμουν πολύ ανήσυχος. Φαίνεται, πάντως, πως δεν υπήρχαν προβλήματα, διότι οι παραγωγοί της ταινίας, τώρα που το φιλμ βγαίνει στις αίθουσες, χρησιμοποίησαν στο μάρκετινγκ το βραβείο».

- Οταν για πρώτη φορά, 27 χρόνια πριν, το Φεστιβάλ Βερολίνου άρχισε να προβάλλει συστηματικά γκέι ταινίες, υπήρξαν αντιδράσεις;

«ΒΕ LIKE OTHERS»
«Αρχικά αυτό έγινε στο πλαίσιο ενός παράλληλου (μη διαγωνιστικού) προγράμματος που δημιούργησε ο Μάνφρεντ Σαλτσγκέμπερ, ο οποίος το 1982 μου ζήτησε να δουλέψω μαζί του. Από την μια είχαμε την υποστήριξη ανοιχτόμυαλων ανθρώπων. Από την άλλη αντιμετωπίσαμε δυσπιστία και, βέβαια, είχαμε και πολιτικές αντιδράσεις από συντηρητικές παρατάξεις καθώς και από τον τύπο άλλων περιοχών της Γερμανίας. Πολλοί άλλοι λειτούργησαν παρασκηνιακά γιατί, καθώς το Βερολίνο ήταν πολύ φιλελεύθερο, δεν ήθελα να "καρφωθούν". Στη Γερμανία, ήδη από τον 19ο αιώνα υπήρχε νόμος κατά της ομοφυλοφιλίας και αργότερα οι ναζί τον έκαναν ακόμα χειρότερο. Ο νόμος αυτός ίσχυε έως το 1969».

- Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς τη σημασία των βραβείων Τέντι 22 χρόνια πριν. Ομως τι νόημα έχουν σήμερα πια, που οι γκέι δηλώνουν πλέον ανοιχτά τις προτιμήσεις τους;

«Οι γκέι αποτελούν μεινότητα και η κατάσταση για τις μειονότητες παραμένει η ίδια: Η πλειοψηφία κυριαρχεί! Υπάρχουν ακόμα περιοχές με τεράστια προβλήματα. Οταν ανήκεις σε οποιαδήποτε μειονότητα έχεις άλλες εμπειρίες που η κοινωνία πρέπει να τις κατανοήσει αν θέλει να λέγεται δημοκρατική. Αλλιώς ζούμε σε δικτατορία. Σας θυμίζω, πάντως, πως τα Τέντι δίνονται σε ταινίες απ' όλα τα τμήματα και στόχο έχουν να στρέψουν τα βλέμματα στην γκέι δημιουργία όπου κι αν αυτή εμφανίζεται. Στα βραβεία αυτά κατά καιρούς συμμετείχαν από τον Αλμοδόβαρ μέχρι τον δικό σας Γιάνναρη, παλιό γνώριμο του φεστιβάλ. Δεν θέλαμε ποτέ ένα γκέτο, αλλά όλοι να έχουν πρόσβαση σε έναν καλό κινηματογράφο απ' όπου κι αν προέρχεται. Μέχρι πέρυσι που και η Βενετία θέσπισε επιτέλους ένα αντίστοιχο βραβείο, ήμασταν οι μόνοι που το κάναμε. Οι Κάνες δεν το έχουν αποτολμήσει, γιατί είναι ένα γαλλικό φεστιβάλ. Και οι Γάλλοι, αν και αγαπούν τη σεξουαλικότητα, δεν τη συζητούν ανοιχτά. Δεν βλέπουν το θέμα τόσο πολιτικά όσο εμείς».

- Πάντως, με αυτή τη λογική θα έπρεπε να υπάρχουν και ξεχωριστά βραβεία γυναικών στα φεστιβάλ. Ολοι ξέρουμε τα προβλήματα που ακόμα αντιμετωπίζουν και το πόσο λίγες κάνουν σινεμά.

«Πράγματι. Μόλις ένα 10% είναι οι ταινίες γυναικών σκηνοθετριών. Γι' αυτό και η Μπερλινάλε πρόσφατα θέσπισε το "Femina" που πάει σε γυναίκες τεχνικούς -γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο στις σκηνοθέτριες. Αλλα εγώ, γκέι άντρας είμαι, άλλος τομέας με ενδιέφερε» (γέλια).

- Αλήθεια, γιατί είναι τόσο σημαντικό να δηλώνει κανείς δημόσια τις σεξουαλικές του προτιμήσεις;

«Κανείς δεν υποχρεούται, αλλά αν νιώθεις πως είναι σημαντικό ο κόσμος να το ξέρει, πρέπει να το κάνεις. Προσωπικά συνειδητοποίησα πως είμαι γκέι στα 14. Και την ίδια στιγμή συνειδητοποίησα πως οι γονείς μου δεν είχαν ιδέα. Ηταν σίγουροι πως θα παντρευόμουν και θα έκανα παιδιά. Θα έπρεπε να ζήσω στο ίδιο μου το σπίτι με ένα τέτοιο ψέμα; Οχι. Τους το είπα, λοιπόν, και τότε δεν ήταν τόσο εύκολο. Ακόμα και σήμερα δεν είναι. Οσο αυτό συνεχίζει να είναι δύσκολο, θα είναι αναγκαία η ύπαρξη των Τέντι».

- Εσείς προσωπικά δεχτήκατε ποτέ επιθέσεις;

«Με την τωρινή μου ιδιότητα όχι. Επειδή είμαι δημόσιο πρόσωπο, αν μου επιτίθεντο ανοιχτά θα θεωρούσαν τους εαυτούς τους "loser" (αποτυχημένους). Ως σκηνοθέτη όμως στο παρελθόν μού επιτίθεντο με τη φρασεολογία των ναζί, κυρίως σε γράμματα: "Θα σε κλείσουμε σε θάλαμο αερίων" κ.λπ.».

Η... εναλλακτική Μαντόνα

- Το «Πανόραμα» είναι πλέον θεσμός. Ανέκαθεν προωθούσε το εναλλακτικό σινεμά. Φέτος, όμως, παρουσιάσατε και τη νέα ταινία της Μαντόνα. Τι το εναλλακτικό μπορεί να έχει η Μαντόνα;

«Καλή ερώτηση. Η Μαντόνα είναι εναλλακτική με την ιδιότητα της κινηματογραφίστριας. Γιατί όλα τα μίντια ήταν αρνητικά απέναντί της. Εχει, βέβαια, συνηθίσει να βρίζουν τις κινηματογραφικές της εμφανίσεις. Αλλά τώρα υπήρχε μια προκατάληψη, ένα μίσος απέναντί της, ίσως γιατί είναι τόσο επιτυχημένη ως τραγουδίστρια. Ομως το Πανόραμα είναι ανοιχτό όχι μόνο στο εναλλακτικό αλλά σε καθέναν με το σωστό πνεύμα. Εχουμε φιλοξενήσει και τον Τζορτζ Μάικλ. Η ταινία της Μαντόνα ήταν μια συμπαθητική, πρώτη "μικρή" ταινία»...

7 - 18/05/2008

Αποδοχή
Χρησιμοποιώντας τη σελίδα αυτή, συναινείτε στη χρήση cookies. Περισσότερα...