"Περί ελευθερίας" από τον Πέτρο Σαπουντζάκη

Ο εκπαιδευτικός και lgbt ακτιβιστής, μέλος της Οργάνωσης "Πολύχρωμο Σχολείο",  Πέτρος Σαπουντζάκης, ανέβασε ένα κείμενο "περί ελευθερίας" στο προσωπικό του προφίλ στο facebook. Το αναπαράγουμε, με την άδειά του και την δική του διευκρίνηση ότι πρόκειται για προσωπικές του απόψεις, καθώς θεωρούμε ότι έχουμε χρέος να ακούμε τους "δασκάλους" μας. 

Διαβάστε το:

"Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, οπότε η ισότητα είναι πιο μεγάλη ανάγκη από την ελευθερία. Η σύγκριση με τον διπλανό είναι πιο σημαντική από την δυνατότητα να πάω παραδίπλα, να χάσω το αίμα μου, να μην τον έχω διπλανό, να διεκδικήσω νέα πεδία, νέους πόρους και νέες σχέσεις. Κάλιο πρώτος στο χωριό, που λέμε. Όμως πολλά θέματα που γίνονται αντιληπτά ως προβλήματα ισότητας, είναι στην ουσία προβλήματα έλλειψης ελευθερίας.

Στην πράξη:
Η ελευθερία μπορεί να οδηγεί σε περισσότερη ισότητα. Και ιστορικά οδηγεί σε ισονομία και ισοπολιτεία. Γιατί εκ των πραγμάτων η ελευθερία πρέπει διαρκώς να αυτοκαθορίζεται και να θέτει όρια και δίκαιο, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει. Δηλαδή, η ελευθερία αυτορρυθμίζεται βελτιώνοντας την αντίληψή μας για την ισότητα.

Θέλω ελευθερία έναντι του φόβου των φυσικών καταστροφών και της αρρώστιας? Πρέπει να φτιάξω Κράτος Πρόνοιας.
Θέλω ελευθερία του λόγου? Πρέπει να ακούω και το άλλο άτομο, πρέπει να φτιάξω κριτήρια διαλόγου και δημοκρατικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Θέλω πολιτικές ελευθερίες? Πρέπει να βρω τρόπο οι πολιτικές διαφορές να μπορούν να συνομιλούν.
Θέλω θρησκευτικές ελευθερίες? Πρέπει να μην επιβάλω κυρίαρχη θρησκεία.
Θέλω ελευθερία στην επιχειρηματικότητα? Πρέπει να περιορίσω μονοπώλια, διαφθορά και γραφειοκρατεία.
κ.ο.κ.
Όλες αυτές οι ελευθερίες αναδύουν πεδία στα οποία διεκδικείται η ισότητα.

Από μόνη της η ισότητα όμως δεν μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη ελευθερία.
Μπορεί να οδηγεί σε ένα μοναστήρι, ή σε ένα κοινόβιο στα οποία υπάρχει απόλυτη απώλεια της ελευθερίας.
Μάλιστα σε πολλά φιλοσοφικά συστήματα αυτή η εγγενής αδυναμία εφαρμόζεται ως εθελούσια παράδοση των ελευθεριών "ώστε το άτομο να απελευθερωθεί από τις ανάγκες και να ζήσει δίκαια".
Τα προτάγματα ισότητας λοιπόν που θέτουν την ελευθερία σε δεύτερη μοίρα όταν κυριαρχήσουν πρέπει να παγώσουν τον χρόνο, και να μην επιτρέψουν νέα πεδία αντίληψης, γιατί απειλούνται υπαρξιακά. Το νέο, οι αλλαγές, είναι ο Αρμαγεδδών, είναι η συνωμοσία του Κακού.
Ενώ χρειαζόταν αρχική ελευθερία για να εμφανιστούν και να καθορίσουν τα πεδία πάνω στα οποία θα επιδιώξουν την ισότητα και την δικαιοσύνη τους, στην συνέχεια η ελευθερία καταστέλλεται, γιατί οδηγεί σε αλλαγές. Οι αλλαγές δημιουργούν νέα πεδία και εμφανίζουν ανισότητες που πριν δεν ήταν γνωστές. Αυτό διαλύει την αίσθηση της ισότητας, το σύστημα χάνει την βασική του συνεκτική αρχή και αυτοκαταστρέφεται.

Να το πω πιο απλά:
Η ελευθερία κανονίζεται, και μέσα από αυτόν τον κανονισμό παράγονται αποτελέσματα μεγαλύτερης ισότητας.
Το πρόταγμα της ισότητας όμως δεν παράγει ελευθερία από μόνο του. Ιστορικά έχουμε δει ότι μπορεί να παράγει και απόλυτη ανελευθερία. Επίσης, ιστορικά πάλι, έχουμε δει ότι ούτε καν ισότητα παράγει.

Τώρα βέβαια μπορεί να αντιτείνει κάποια/-ος ότι και η ελευθερία που αισθανόμαστε ότι έχουμε στις ανοιχτές δυτικές κοινωνίες, είναι και αυτή μια ψευδαίσθηση, όσο ψευδαίσθηση ήταν η ισότητα στα κλειστά συστήματα που προσπάθησαν να την επιβάλλουν.
Ή ακόμα περισσότερο, να πει ότι τουλάχιστον σε εκείνα τα συστήματα (ονόματα δεν λέμε, υπολήψεις δεν θίγουμε), υπήρχε πολύ μεγαλύτερη οριζόντια εφαρμογή της ισότητας, απ' ότι στα δικά μας ανοιχτά συστήματα της ελευθερίας.

Εδώ εγώ απαντώ:
Τίποτα δεν μας απαγορεύει να ξαναδοκιμάσουμε. Αλλά με νέο, ενημερωμένο και αναθεωρημένο πρόγραμμα. Όχι με λαϊκίστικες παπαριές.
Και αν δεν έχουμε νέο, σοβαρό πρόγραμμα, να πάμε με τα δοκιμασμένα και να κόψουμε τις αντισυστημικές ηλιθιότητες.
Γιατί τις αντισυστημικές ηλιθιότητές μας τις πληρώνουν τα λιγότερο προνομιούχα άτομα".

Αποδοχή
Χρησιμοποιώντας τη σελίδα αυτή, συναινείτε στη χρήση cookies. Περισσότερα...