Το 1985 στη Νέα Υόρκη μια ομάδα γυναικών καλλιτεχνών σχημάτισε την ανώνυμη ακτιβιστική κολλεκτίβα Guerilla Girls που είχε σαν στόχο τον κόσμο της τέχνης. Η αφορμή δόθηκε μετά από μία έκθεση στο μουσείο μοντέρνας τέχνης της Νέας Υόρκης όπου φιλοξενούσε 175 καλλιτέχνες, εκ των οποίων μόνο οι 17 ήταν γυναίκες. Τα μέλη - τα οποία κανείς δεν ξέρει πόσα είναι - υιοθέτησαν ονόματα νεκρών γυναικών καλλιτεχνών για να επικεντρώσουν την προσοχή του κόσμου στα όσα ήθελαν να πουν - με πάντα πρωτότυπο τρόπο - κι όχι στις προσωπικότητές τους. Στις δημόσιες εμφανίσεις τους φοράνε πάντα μάσκες γορίλλων.
Μεγάλο μέρος των δράσεών τους έχει να κάνει με την προώθηση γυναικών και έγχρωμων καλλιτεχνών στο χώρο της τέχνης. Η πρώτη τους δράση συγκεκριμένα συμπεριλάμβανε την ανάρτηση αφισών στη Νέα Υόρκη που έθεταν ερωτήματα για την ανισότητα στην παρουσίαση καλλιτεχνικών έργων από γυναίκες και έγχρωμους καλλιτέχνες σε γκαλερί και μουσεία. Με τον καιρό, οι δράσεις τους άρχισαν να συμπεριλαμβάνουν και τα κακώς κείμενα Hollywood, των στερεότυπων των φύλων και τη διαφθορά στον κόσμο της τέχνης γενικότερα. Και περίπου το 1/3 της δουλειάς τους αφορά καθαρά κοινωνικά και πολιτικά θέματα πέρα της τέχνης. Πλέον έχουν τη δική τους ιστοσελίδα (www.guerillagirls.com), γράφουν βιβλία, συνεχίζουν τις δράσεις με τις αφίσες τους και ταξιδεύον ανά τον κόσμο κάνοντας παρουσιάσεις με θέμα τη δουλειά τους.
Πρέπει οι γυναίκες να είναι γυμνές
για να μπουν στα Αμερικάνικα
μουσεία;
Λιγότερο από το 3% των καλλιτεχνών
και περισσότερο από το 83% των γυμνών
στα έργα τέχνης είναι γυναίκες.
Αυτό που τις κάνει τόσο ξεχωριστές είναι μάλλον ο μοναδικός συνδυασμός εικόνας, κειμένου και χιούμορ που χρησιμοποιούν για να παρουσιάσουν τη φεμινιστική τους οπτική στα θέματα που θέλουν να σχολιάσουν. Ο σκοπός είναι να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου μέσω του χιούμορ και να τους κάνουν με αυτό τον τρόπο να σκεφτούν σε δεύτερο επίπεδο σοβαρότερα τα θέματα που τις απασχολούν. Αυτό που οι ίδιες λένε ότι προσπαθούν είναι να επαναπροσδιορίσουν τη λέξη φεμινισμός και το πως αυτό πλέον ηχεί στα αυτιά του κόσμου, ώστε οι άνθρωποι που είναι φεμινιστές (δηλαδή θέλουν ίσες ευκαιρίες για όλες/ους, ίσες δυνατότητες εκπαίδευσης, κλπ) να μη ντρέπονται πια να το πουν. Κι όλη αυτή η δράση τους έχει αποσπάσει μέχρι και βραβεία από γυναικείους οργανισμούς καθώς και βραβεία για το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για αυτές.
Το ανατομικά σωστό αγαλματίδιο.
Είναι λευκός και άντρας, ακριβώς όπως αυτοί
που το κερδίζουν.
Ποτέ γυναίκα δεν έχει πάρει όσκαρ
καλύτερης σκηνοθεσίας.
Μόνο 3% βραβείων υποκριτικής
έχει απονεμηθεί σε μη λευκούς.
Το 94% βραβείων σεναρίου
έχει απονεμηθεί σε άντρες.
Αν σε βιάσουν, μπορείς κιόλας
"να χαλαρώσεις και να το απολαύσεις."
Γιατί κανείς δε θα σε πιστέψει.
Για παράδειγμα, το 1988 υπολογίζονται
περίπου 185.000 βιασμοί στην Αμερική.
Έγιναν μόνο 39.160 συλλήψεις
και από αυτές μόνο οι 15.700
καταδικάστηκαν.
Το 2001, υπήρξε μια διάσπαση στην ομάδα ή μάλλον μια εξειδίκευση. Δημιουργήθηκαν λοιπόν οι υποομάδες Guerilla Grils Broadband (που ασχολείτε με το internet και θέματα σεξισμού, ρατσισμού και κοινωνικής ανισότητας στον εργαστιακό χώρο) και Guerilla Girls on Tour (μια θεατρική ομάδα).
To 2007 δόθηκε η ευκαιρία να τις ανακαλύψει το Ελληνικό κοινό, αφού έκαναν την πρώτη αναδρομική τους έκθεση στην Ελλάδα και την πρώτη τους ακτιβιστική δράση στην Ελλάδα, με μία τεράστια αφίσα στην είσοδο του κτίριου Helexpo επί της Κηφισίας που φιλοξενούσε τη 13η Art Athina.
