(ΠΡΟΣΟΧΗ! Το άρθρο περιλαμβάνει μικρά SPOILERS)
Την χρόνια αποσιώπηση της προκατάληψης απέναντι στους gay χαρακτήρες εντός της ποπ κουλτούρας και κυρίως όσο αφορά στην κινηματογραφική και στην τηλεοπτική αφήγηση, έχουν σκοπό να αποδείξουν μια σειρά από θεωρητικές προσεγγίσεις που εντοπίζουν και κατηγοριοποιούν επανεμφανιζόμενα μοτίβα (ή tropes όπως τα λένε στο πεδίο της ανάλυσης του pop culture) που εστιάζουν στην ανάπτυξη των χαρακτήρων αυτών καθώς και στη χρήση τους ως σεναριακό μηχανισμό ανάδειξης και πλαισίωσης των straight χαρακτήρων.
Tο αφηγηματικό trope που ονομάζεται Bury Your Gays, εξερευνά πώς οι ΛΟΑΤ και κυρίως οι ομοφυλόφιλοι χαρακτήρες κινηματογραφικών ταινιών, τηλεοπτικών σειρών (αλλά και λογοτεχνικοί ή video games ήρωες), πεθαίνουν πολύ συχνότερα από τους αντίστοιχους ετεροφυλόφιλους και, συνήθως, πρωταγωνιστές.
Κάποιος ίσως θα σκεφτεί πως μια τέτοια παρατήρηση είναι κάπως υπερβολική δεδομένου το πλήθος των ΛΟΑΤ χαρακτήρων στις δημοφιλείς και στις μεγάλες χολιγουντιανές παραγωγές, αλλά θα του πάρει μόλις λίγα κλικ σε σελίδες και φόρουμ με άρθρα και νήματα αφιερωμένα στην δημοφιλή κουλτούρα και τα προϊόντα της, για να συμφωνήσει πως κάτι τέτοιο είναι φαινόμενο τελευταίας κοπής και πως πριν από μερικά χρόνια ΑΝ η τηλεόρασή που βλέπαμε αφιέρωνε λίγα δευτερόλεπτα συνολικά ανά κάποια επεισόδια σε λεσβιακό ή γκέι subplot (κι αυτά φυσικά όχι ξεκάθαρα αλλά με υπονοούμενα και πολλή καλή πίστη!) οι φαν κάναμε γιορτή και το σημειώναμε στα ημερολόγιά μας, σαν ιστορικό γεγονός.
Καμιά δε θα ξεχάσει την Jess και την Jules στο Bend It Like Beckham, την Admiral Cain και την Gina Inviere στο Battlestar Galactica (αιώνια ευγνωμονούσες οι απανταχού nerdy λεσβίες και αμφί για το BSG: Razor) ή την Faith και την Buffy στο Buffy The Vampire Slayer, για να μη μιλήσουμε για το αρχέτυπο του ανομολόγητου λεσβιακού έρωτα (οι αληθινές φαν δε θα το χαρακτηρίσουμε ποτέ ειδύλλιο αφού ήταν, είναι και θα είναι για πάντα η ultimate λεσβιακή σχέση της εφηβείας μας) στο Xena: The Warrior Princess ανάμεσα στην πολέμαρχο-ηρωίδα της καρδιάς μας και την αμαζόνα της.
Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν από τις απαρχές του μέσου. Η ιστορία του κινηματογράφου από τις βουβές και πρώτες ομιλούσες ταινίες, τους κωμικούς θηλυπρεπείς άντρες (sissy boys) και τις μυστηριώδεις, καταχθόνιες ή και διαταραγμένες λεσβίες, περίμενε, κατά κανόνα, κακό τέλος. Το μοτίβο που θέλει το σενάριο να «σκοτώνει» τους lgbtq+ ήρωες και ηρωίδες (εφ’ όσον ξεπερνούσαν όλα τα στεγανά και, ω του θαύματος, υπήρχαν!) παρέμεινε κυρίαρχο για το μεγαλύτερο μέρος και της τηλεοπτικής ιστορίας.
Το trope αναπαριστά αυτούς τους χαρακτήρες ως σατανικούς (σε αντίθεση με τον πάντα καλό straight), διαταραγμένους (συνήθως εξαιτίας της σεξουαλικότητάς τους), επικίνδυνους (ως villains στους ετεροφυλόφιλους heroes/heroines), σίγουρα σεξουαλικά ασύδοτους (τουλάχιστον αναφορικά με τους πάντα παρθένους ή τουλάχιστον μονογαμικούς, ερωτευμένους με το άλλο τους ετερο-μισό πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες) που τελικά εξιλεώνονται για όλα τα κακά που έκαναν με την απόλυτη αυτοθυσία (aka αυτοκτονία για να σωθούν οι υπόλοιποι της παρέας) ή που, εντέλει, τιμωρούνται χάνοντας τη ζωή τους. Άλλωστε, οι queer άνθρωποι, δεν αξίζουν happy ending στο ετεροκανονικό παράδειγμα και πού να το βρουν κιόλας αφού ούτε τα «αντικείμενα» του πόθου τους γλυτώνουν από την τραγική μοίρα.
Υπάρχει, βέβαια, και η άλλη εκδοχή που αναπαριστά τους εν λόγω χαρακτήρες ως «μαγικούς» βοηθούς, βάζοντάς τους σε θέση να αφορούν τον θεατή μόνο όσο λειτουργούν σαν δεκανίκια για τον κεντρικό ήρωα και το δράμα του ενώ καταλήγουν να θυσιαστούν φιλότιμα για να επιτραπεί σε εκείνον να βιώσει την οργή, τη θλίψη ή την ευγνωμοσύνη που θα επιφέρει την κορύφωση στην ιστορία.
Στη μυθοπλασία εν γένει είναι, βέβαια, πιθανό να πεθαίνει κάποιος χαρακτήρας. Για τον λόγο αυτόν, το συγκεκριμένο trope δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις μιας all gay ή all lesbian παραγωγής, απ' αυτές που διαδραματίζονται, π.χ. στις γκέι γειτονιές του Los Angeles ή του San Francisco και περιλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά lgbtq+ χαρακτήρες, οι οποίοι ζουν και δρουν στο λεγόμενο «gayborhood». Αντίστοιχα, δεν αφορά περιπτώσεις στις οποίες η σεναριακή συνθήκη τοποθετεί τους ήρωες (όλους ανεξαιρέτως) σε κίνδυνο θανάτου (π.χ. χαρακτηριστικό των πολεμικών ταινιών ή των ταινιών επιβίωσης, είναι ο υπαινιγμός ενός ομο-ερωτισμού και μιας τρυφερότητας στις σχέσεις μεταξύ αντρών, που όμως φυσικοποιείται λόγω ετεροκανονικής και μάλιστα über μάτσο φύσης των ειδών αυτών, ως απλό «bromance»). Το Bury Your Gays trope εμφανώς δεν ασχολείται με κάτι τέτοιο αλλά εξετάζει τους θάνατος των ΛΟΑΤ ηρώων που αποσκοπούν στο να μας διδάξουν είτε πως η «αμαρτία» της παρέκκλισης από την κανονικότητα έχει τίμημα, είτε πως όσο πιο περιθωριοποιημένο κοινωνικά είναι το θύμα, τόση αξία δραματική αξία προστίθεται στο σενάριο και για την ποπ κουλτούρα τίποτα δεν εξυπηρετεί καλύτερα την αφήγηση παρά η περιθωριοποιημένη σεξουαλικότητα.
Όσο πιο ξεκάθαρα δηλώνεται η επιθυμία του γκέι ήρωα, της λεσβίας ηρωίδας ή ηρώων με διαφορετική ταυτότητα φύλου από τις συμβατικές, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητές «εξόντωσής» τους στο σενάριο, σύμφωνα με το μοτίβο.
Βρίσκουμε, φυσικά, σε αφθονία και χαρακτήρες των οποίων οι προτιμήσεις και οι σχέσεις παραμένουν αδιευκρίνιστες ή υπονοούνται από τους δημιουργούς, που όπως προείπαμε, συχνά χαίρονται να κλείνουν το μάτι στο ΛΟΑΤ κοινό. Το γεγονός αυτό μπορεί να σώσει τους εν λόγω χαρακτήρες από τον αφηγηματικό «θάνατο», με την προϋπόθεση, όμως, πως η όποια υφέρπουσα σεξουαλική ή ερωτική δυναμική θα μείνει συγκαλυμμένη. Όλο αυτό το παιχνίδισμα έχει προφανώς επίδραση στον τρόπο με τον οποίο το queer κοινό αντιλαμβάνεται την αφήγηση, έχοντας (αυτο-)εκπαιδευτεί στο να διαβάζει ανάμεσα στις γραμμές και πάντα μπαίνει στον πειρασμό (και θα συνεχίσει να μπαίνει μιας τα πράγματα μπορεί να βελτιώθηκαν αλλά ακόμα η εκπροσώπηση των ΛΟΑΤ χαρακτήρων δεν είναι ικανοποιητική) να φαντάζεται πώς από το στόρυ μπορεί να προκύψει ένα queer ρομάντζο στις αγαπημένες του ταινίες και σειρές.
