Θεμελιώδες δικαίωμα όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως χαρακτηριστικών αποτελεί η υγεία. Ως προς το σεξουαλικό και αναπαραγωγικό της κομμάτι τοποθετούνται ολοένα και περισσότεροι διεθνείς κι εγχώριοι μαιευτικοί σύλλογοι και σωματεία -I.C.M., N.M.C., A.C.N.M., M.A.N.A.-, τονίζοντας την ολιστική εκπαίδευση όλου του προσωπικού των δομών υγείας, την ορθή χρήση της ορολογίας, την καθαίρεση των στερεοτύπων σχετικά με τις σεξουαλικές και αναπαραγωγικές επιλογές ενός ανθρώπου, καθώς και την κατάλληλη χωροταξική ρύθμιση, ώστε να προστατεύονται όλες οι ταυτότητες φύλου. Φέτος ο Σύλλογος Επιστημόνων Μαιών Μαιευτών Αθήνας συμμετέχει σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα με σκοπό την καλύτερη ενημέρωση των μαιών σε θέματα ΛΟΑΤΚΙΑ+ , ενώ αυτός της Πάτρας στήριξε ανοιχτά το Athens Pride 2018.
Πώς, όμως, μπορεί μια μαία να βοηθήσει ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΝΤΟΛΗ στην βελτίωση των υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ;
Η παροχή μαιευτικών υπηρεσιών ξεκινάει από πολύ νωρίς κι όχι μόνο σε ανθρώπους φέροντες στήθος/μήτρα/κόλπο/αιδοίο. Η μαία μπορεί να ενημερώσει για την πρόληψη των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, να συμβουλεύσει σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό, να προτείνει μεθόδους αντισύλληψης, αφού πάρει το ιστορικό σας, και να σας ενημερώσει σχετικά με θέματα γονεϊκότητας κατά τη βρεφική ηλικία.
Αν είστε cis γυναίκα, τρανς άνδρας, μη-δυαδικό ή άφυλο άτομο που φέρει στήθος/μήτρα/κόλπο/αιδοίο, χρειάζεστε προσυμπτωματικό/προληπτικό έλεγχο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, καρκίνο του μαστού -ανάλογα με την ηλικία και το ιστορικό σας- και Σ.Μ.Ν ανεξαρτήτου σεξουαλικής ταυτότητας κι έκφρασης. Η μαία μπορεί να πάρει δείγμα από τον τράχηλο για Τεστ Παπ, να συλλέξει κολπικό υγρό και να τα στείλει γι ανάλυση, όπως και να σας διδάξει ή και να εφαρμόσει η ίδια ψηλάφηση μαστών. Για όσ@ς διαθέτουν μήτρα και κόλπο, δεν αποκλείεται η εγκυμοσύνη.
Μπορείτε με τη βοήθεια μιας μαίας να σιγουρευτείτε για την ύπαρξη ή όχι εγκυμοσύνης και φυσικά ν’ αναλάβει εξ ολοκλήρου την παρακολούθησή της, από τη στιγμή που δεν υπάρχει παθολογία. Ταυτόχρονα σας παρέχει ολιστική ενημέρωση για τις αλλαγές κατά την κύηση, τη διατροφή, το πώς λειτουργεί ο τοκετός, πιθανές παρεμβάσεις σ’ αυτόν, την καισαρική τομή και τα δικαιώματά σας, τί συμβαίνει στη λοχεία, πώς φροντίζουμε το νεογνό και τρόπους σίτισης του ανάλογα με τις σωματοαλλαγές στις οποίες έχετε υποβληθεί, λαμβάνοντας υπόψιν τις προσωπικές ανάγκες της κάθε οικογένειας. Στο κομμάτι του τοκετού, έχετε το δικαίωμα να επιλέξετε μαία ως αποκλειστικό φροντιστή κι επιβλέπων και γι αυτήν την ημέρα, από τη στιγμή που όλα βαίνουν χωρίς επιπλοκές. Ακόμα κι αν έχετε υποβληθεί σε μερική μαστεκτομή κι αν το επιθυμείτε, ίσως ο θηλασμός να είναι δυνατός.
Αν είστε τρανς γυναίκα ή άτομο που έχει υποβληθεί σε αιδοιο,- κολποπλαστική κι έχετε νεοτράχηλο, ίσως χρειάζεστε κι εσείς τεστ Παπ. Αν λαμβάνετε οιστρογόνα, ίσως χρειάζεστε και μαστογραφία. Βέβαια δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες οδηγίες σχετικά με τη συχνότητα που πρέπει να διενεργούνται. Επίσης, μπορείτε να θηλάσετε σε κάποιον βαθμό με ασφάλεια ως προς την φαρμακευτική αγωγή σας και το μωρό, αποκλειστικά όμως μετά από μαιευτική παρακολούθηση και ίσως.
Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να καταψύξετε ωάρια ή σπερματοζωάρια, ώστε να γονιμοποιηθούν και να εμφυτευτούν σε άλλη μήτρα.
Για να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω και να ενσωματωθούν στη μαιευτική φροντίδα των ΛΟΑΤΚΙΑ+ , οφείλουν να τηρηθούν βασικές προϋποθέσεις. Για ευνόητους λόγους, δεν γίνεται αναφορά στην τήρηση διεθνώς αναγνωρισμένων κι έγκυρων οδηγιών, γιατί αφ’ ενός υπάρχει έλλειμμα όσων αφορά τη ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα κι αφ’ ετέρου όσοι εφαρμόζουν επιστήμη, οφείλουν εξ ορισμού να τις ακολουθούν και να τις εξατομικεύουν όταν αυτές υπάρχουν. Κατ’ αρχήν με την ένθερμη και δημόσια υποστήριξη της μαιευτικής κοινότητας μαζικά αλλά και ατομικά, ερευνητικά και στην κλινική πράξη, μέρος της οποίας είναι η χρήση μη κακοποιητικού λόγου και ουδέτερων ως προς τη γονεϊκή/συντροφική ταυτότητα όρων. Δεύτερον, η αποδοχή σε προσωπικό επίπεδο -το οποίο πάντα αντικατοπτρίζεται στην παροχή φροντίδας- ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι δυαδικοί ως προς το φύλο και την έκφρασή του, ετεροφυλόφιλοι και μονογαμικοί. Τρίτον και κυριότερο, η εκπαίδευση των μαιών στην κατάλληλη ορολογία κι ενσυναίσθηση δεν μπορεί να λείπει, δεδομένου ότι η επιστήμη εξελίσσεται, ακολουθεί και προσαρμόζεται στις κοινωνικές απαιτήσεις. Έπειτα, η διεπιστημονική συνεργασία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο. Ιατροί που αναλαμβάνουν φαρμακευτική και χειρουργική μετάβαση, μαίες, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί (κι αυτό για την αντιμετώπιση της ομο, -τρανς, -πολυφοβίας που μπορεί να βιώσουν οικογένειες) και νομικοί (ακόμα δεν γνωρίζουμε τί συμβαίνει με την κάλυψη από δημόσια ασφάλεια προσυμπτωματικών εξετάσεων καρκίνων αναπαραγωγικών και σεξουαλικών οργάνων μετά τη μεταβολή των στοιχείων ενός τρανς ατόμου. Άραγε πώς διαμορφώνεται το πιστοποιητικό γέννησης όταν το νεογνό το έχει κυοφορήσει τρανς άνδρας;), όλοι να συνεργαστούμε με σκοπό τη διευκόλυνση των ΛΟΑΤΚΙΑ+. Τέλος, η συνεργασία κοινότητας μαιών -ΛΟΑΤΚΙΑ+ είναι απαραίτητη ώστε να κατανοηθούν βαθύτερα οι ανάγκες της κοινότητας και οι πιθανές ελλείψεις στην εφαρμογή της μαιευτικής φροντίδας.
Μαρκέλλα Λαζαρίδου